İş ve Sosyal Güvenlik Pratik – İÜHF 2015 İş Hukuku İÖ Vize Cevapları 

İŞ VE SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU VİZE SINAVI CEVAP ANAHTARI

Soru 1: Çağrı üzerine çalışma esasına dayalı iş sözleşmesinin koşulları ve hükümleri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap 1: Çağrı üzerine çalışma esasına dayalı iş sözleşmesi, İş K. m.14’de düzenlenmiştir. Buna göre sözleşmenin koşulları ve hükümleri aşağıdaki gibidir:

Koşullar : 1.Yazılı olarak yapılması 2.İşçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme edimini yerine getirileceğinin kararlaştırılması.

Hükümler : 1. Kısmi süreli bir iş sözleşmesidir. 2. İşçinin hafta, yıl veya ay gibi bir zaman dilimi içinde ne kadar çalışacağı kararlaştırılmamışsa, haftalık çalışma süresi 20 saat olarak kararlaştırılmış sayılır. Belirlenen sürede işçi, çalışıp çalışmadığına bakılmaksızın ücrete hak kazanır. 3. İşveren çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça işçinin çalışacağı zamandan en az 4 gün önce yapmak zorundadır. 4. Günlük çalışma süresi kararlaştırılmamışsa, işveren her çağrıda işçiyi günde en az 4 saat üst üste çalıştırmak zorundadır.

Soru 2: Ücreti tanımlayınız. Ücretin ödenme zamanı ve ödenmemesi halinde uygulanacak faizin başlangıcı, miktarı ile ücret alacaklarında zamanaşımı hakkında bilgi veriniz.

Cevap 2: Ücret: ücret bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır (İş K. m.32).

Ödenme zamanı: Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir.

Faizin Başlangıcı: İşverenin temerrüde düşürüldüğü tarihtir. Bu tarih işverene yapılan ihtar tarihi ya da ihtar olmaksızın dava açılmışsa dava tarihi olabilir.

Faizin Miktarı: Mevduata uygulanan en yüksek faizdir.

Ücret Zamanaşımı: Alacağın doğduğu andan itibaren 5 yıldır.

Soru 3: İşçinin iş güvencesi hükümlerinden yararlanması için gereken kıdem süresinin miktarı ve hesaplanması hakkında bilgi veriniz.

Cevap 3: İşçinin iş güvencesi kapsamında olması için en az 6 aylık kıdeminin bulunması gerekir. Bu kıdemin hesabında aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde geçen süreler birleştirilerek hesap edilir. Yer altı işlerinde çalışan işçilerde kıdem şartı aranmaz (İş K. m.18).

Soru 4: Belirli süreli iş sözleşmesini tanımlayınız. Bu sözleşmenin süresinin bitiminden önce işverence haklı nedenler olmaksızın feshedilmesi halinde işçinin talep edebileceği miktar ve niteliği hakkında bilgi veriniz.

Cevap 4: Belirli süreli iş sözleşmesi: Belirli süreli işlerde veya belli bir işin tamamlanması veya belirli bir olgunun ortaya çıkması gibi objektif koşullara bağlı olarak yazılı şekilde yapılan iş sözleşmesidir (İş K. m.11).

Haklı neden olmaksızın fesih halinde işçinin talep edebileceği miktar: Belirli süreli sözleşmenin süresine uyulsaydı işçinin kazanabileceği miktar yani bakiye süre ücreti talep edilebilir. İşçinin hizmet sözleşmesinin sona ermesi yüzünden tasarruf ettiği miktar ile başka bir işten elde ettiği miktar veya bilerek elde etmekten kaçındığı gelir tazminattan indirilir (TBK. m.438).

Niteliği: Yukarıda da belirtildiği gibi işçinin talep edebileceği bu miktar bir tazminat niteliğindedir.

Soru 5: İş Kanunu’ndaki yıllık ücretli izin süreleri ne kadardır? Açıklayınız.

Cevap 5: a) Hizmet süresi 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden,

b) 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden,

c) 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz.

d) 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.

Yukarıda yer verilen süreler iş günüdür. Bu süreler yer altında çalışanlar için 4er gün artırılarak uygulanır.